Poznawanie przez dzieci elementów przyrody ożywionej i nieożywionej ma niebagatelne znaczenie dla wspierania i rozwoju ich kreatywności. Pobudza ciekawość o tym co się porusza, zmienia, rozwija, żyje, wyostrza zmysły i spostrzegawczość, a przede wszystkim potęguje myślenie. Bezpośredni kontakt dziecka z przyrodą w naturalny sposób zaspokaja potrzebę ruchu i eksplorowania rzeczywistości, ale jest także źródłem doznań estetycznych, które pozwalają dziecku zrozumieć potrzebę poszanowania i ochrony gatunków roślin i zwierząt oraz potrzebę odpowiedniego zachowania wobec nich.
Świat przyrody jest dla każdego dziecka obiektem niezwykle interesującym, w którym w naturalny dla siebie sposób odkrywa i dostrzega prawa oraz zależności w nim rządzące, intensyfikuje w ten sposób rozwój myślenia przyczynowo – skutkowego, logicznego wyciągania wniosków. Zabawy materiałem przyrodniczym dają dzieciom także możliwość na rozwijanie myślenia symbolicznego, nadawania nowych znaczeń przedmiotom, obiektom, np. w zabawie tematycznej „sklep” – kamyczki stają się monetami, liście - banknotami, duże kamienie to ziemniaki, a piasek - mąką do pieczenia ciasta.
Każdorazowe wyjście na spacer, zabawa w ogrodzie lub jakakolwiek inna forma kontaktu z przyrodą, to dobra okazja do gromadzenia doświadczeń przez dziecko. Niezależnie od pory roku i panujących warunków atmosferycznych, natura zaprasza nas do dostrzegania jej piękna i bogactwa darów jakie nam oferuje. W ich odkrywaniu ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia…
Proponowane zabawy na poszczególne pory roku:
Jesień
-
Tworzenie konstrukcji przestrzennych z kasztanów, orzechów, żołędzi i szyszek – ludziki, zwierzęta itp.
-
Wykorzystanie kasztanów jako pionków do gier planszowych, gry w warcaby, „kółko i krzyżyk”
-
Układanie z kolorowych jesiennych liści, kamieni i patyków mandali lub innych wzorów
-
Układanie liści kolorami od najjaśniejszego do najciemniejszego lub odwrotnie
-
Wykonanie przestrzennych obrazków z użyciem „darów jesieni”
-
Poznawanie faktury i kolorów kory różnych drzew
-
Zabawy i eksperymenty z szyszkami – sadzenie szyszek w doniczce, obserwowanie zachowania szyszki w suchym i wilgotnym środowisku
-
Liczenie kropel wody na szybie (podczas deszczowej pogody)
-
Wypełnianie materiałem naturalnym szablonów drzew, szyszek, grzybów, tworzenie kompozycji płaskich
-
Stemplowanie kartoflami, połówkami owoców i warzyw
-
Obserwowanie i opisywanie zmian zachodzących w przyrodzie jesienią – dzienniczek obserwatora
Zima
-
Rysowanie węglem, oglądanie i porównywanie wyglądu różnych kamieni, kawałków węgla, wapieni, soli;
-
Rysowanie patykiem po śniegu
-
Zabawy i eksperymenty ze śniegiem i lodem – zamrażanie, roztapianie, określanie objętości, oglądanie przez lupę płatków śniegu
-
Wykonanie kolorowego śniegu przy użyciu balonów i barwnika spożywczego
-
Malowanie kolorowymi kostkami lodu
-
Zamrażanie w kostkach lodu drobnych przedmiotów – zabawa w archeologa
-
Obserwowanie ptaków przy karmniku, samodzielne wykonanie pokarmu dla nich
-
Oglądanie, porównywanie różnych roślin iglastych
-
Założenie w domu hodowli kryształków soli
-
Malowanie w mleku farbami
-
Obserwowanie i opisywanie zmian zachodzących w przyrodzie zimą – dzienniczek obserwatora
Wiosna/Lato
-
Założenie samodzielnej hodowli kwiatów, ziół, prowadzenie kalendarza obserwacji
-
-
Zbieranie i suszenie ziół oraz płatków kwiatów do wykonania woreczków zapachowych
-
Prowadzenie eksperymentów np. jak rośliny piją wodę, z użyciem wody zabarwionej barwnikami spożywczymi - kilka szklanek oraz umieszczonymi w nich liśćmi kapusty pekińskiej
-
Malowanie wodą i patykiem lub kredą na chodniku
-
Zabawy z wodą – łowienie przedmiotów za pomocą różnych przedmiotów, zabawy „w błotko”
-
Mierzenie wielkości i głębokości kałuży za pomocą „różnych przyrządów”
-
Zbieranie kamieni, wykonanie z nich, przy użyciu plasteliny, różnego rodzaju ludzików
-
Malowanie kamieni wodą lub farbami
-
Wykonanie zielnika, nazywanie wybranych roślin
-
Obserwowanie przez lupę owadów, prowadzenie dzienniczka przyrodniczego
-
Wykonanie lampionu z żywych kwiatów i traw
-
Zabawy w wicie wianków i tworzenie naturalnej biżuterii
-
Wykonanie ścieżki sensorycznej z naturalnych materiałów
-
Układanie postaci z dostępnych materiałów naturalnych: kamieni, traw, patyków liści, płatków kwiatów
-
Malowanie patykami zanurzonymi w farbie – praca w plenerze
-
Zabawy z ziemią: układanie w słoiku różnych warstw ziemi, porównywanie koloru, zapachu, konsystencji, przepuszczanie przez nie wody
-
Obserwowanie i opisywanie zmian zachodzących w przyrodzie wiosną i latem – dzienniczek obserwatora
-
Opracowała: Anna Bubicz